E-zwolnienie to dokument wydawany przez lekarza, który stanowi usprawiedliwienie nieobecności w pracy objętego ubezpieczeniem chorobowym pracownika. Stanowi jednocześnie uprawnienie do pobierania świadczeń chorobowych za czas niezdolności do świadczenia obowiązków zawodowych. Zwolnienie L4 otrzymać można od lekarza w czasie wizyty stacjonarnej, ale możliwe jest też zwolnienie lekarskie online, czyli L4 wystawiane po konsultacjach zdalnych przez Internet.

Czym jest zwolnienie lekarskie?

E-zwolnienie lekarskie jest elektronicznym dokumentem, który stanowi odpowiednik znanych dotychczas druków papierowych ZUS ZLA. Elektroniczne L4 obowiązują w całym kraju, a jako dokumenty cyfrowe mają wiele zalet. Elektroniczne L4 stanowi wydane przez lekarza usprawiedliwienie czasowej nieobecności w pracy, gdy dana osoba nie może świadczyć swoich obowiązków zawodowych w związku ze stanem zdrowia swoim lub najbliższej osoby, która wymaga opieki. Zwolnienie lekarskie jednak nie tylko usprawiedliwia nieobecność w pracy, ale także uprawnia osobę objętą ubezpieczeniem chorobowym do pobierania świadczeń chorobowych za czas swojej niezdolności do pracy. Dzięki cyfryzacji służby zdrowia od lekarza można otrzymać również zwolnienie lekarskie online, co jest wygodną opcją, gdy trudno umówić się na wizytę stacjonarną.

Kto może otrzymać zwolnienie lekarskie?

Elektroniczne zwolnienie lekarskie przeznaczone jest dla pacjentów, którzy niezdolni są do pracy w związku ze swoim stanem zdrowia lub muszą zapewnić opiekę członkowi rodziny. E-zwolnienie otrzymać mogą osoby, które objęte są przez ustawowy czas ubezpieczeniem chorobowym, czyli mają opłacane składki chorobowe. L4, w tym również L4 online, lekarz może wystawić, jeśli pacjent w danym roku kalendarzowym nie wykorzystał jeszcze przysługującego limitu dni, w czasie których może przebywać na zwolnieniu lekarskim. W przypadku choroby własnej jest są maksymalnie 182 dni w roku, natomiast w przypadku kobiet w ciąży i zachorowania na gruźlicę okres ten jest przedłużony do 270 dni w roku kalendarzowym. Dodatkowo pacjentowi przysługują dni opieki nad bliskimi, czyli 60 dni chorobowego na chore dziecko do lat 14 lub zdrowe dziecko do lat 8, a także 14 dni zwolnienia lekarskiego na opiekę nad chorym dzieckiem powyżej 14. roku życia i innym członkiem rodziny.

Pamiętaj – lekarz może odmówić wystawienia zwolnienia L4 jeśli nie ma wskazań medycznych lub są przeciwwskazania medyczne (lub prawne). Decyzja zawsze należy do lekarza konsultującego.

Jak sprawdzić swoje zwolnienie lekarskie online?

Cyfryzacja sprawia, że nie jest potrzebny druk papierowy, aby móc sprawdzić swoje aktualne lub wcześniejsze L4, w tym zwolnienie lekarskie online. Jak sprawdzić to najłatwiej? Jeśli pacjent chce sprawdzić, co zawiera jego zwolnienie lekarskie online, może zalogować się do swojego osobistego konta PUE ZUS, gdzie wszelkie informacje dotyczące e-zwolnień lekarskich są zapisywane. Inną opcją jest skorzystanie z IKP, gdzie również zapisują się ważne zdarzenia medyczne każdego pacjenta. W obu przypadkach nie jest potrzebny profil zaufany, gdyż można zalogować się na konto, korzystając z konta bankowego.

Jakie informacje są potrzebne do wypisania zwolnienia lekarskiego?

O wystawieniu zwolnienia lekarskiego na wniosek pacjenta każdorazowo decyduje lekarz. Niezbędne jest wcześniejsze przeprowadzenie wywiadu medycznego, a niekiedy wykonanie dodatkowych badań czy ustalenie leczenia, które będzie bezpieczne i skuteczne. W niektórych przypadkach już konsultacja zdalna ze specjalistą przy pomocy Internetu wystarczy, by stwierdzić czasową niezdolność pacjenta do pracy. Jak uzyskać zwolnienie lekarskie online i jakie informacje należy podać lekarzowi? Aby otrzymać L4 przez Internet, należy odpowiedzieć na pytania dotyczące ogólnego stanu zdrowia, historii medycznej i przyjmowanych leków. Nie w każdym przypadku konieczne jest dosyłanie dodatkowej dokumentacji medycznej, jednak w niektórych przypadkach może być to zasadne do wystawienia recepty, zwolnienia czy skierowania. Aktualnie do wystawienia e-ZLA potrzebny jest jedynie numer PESEL pacjenta – pozostałe dane wyświetlają się lekarzowi w systemie, w tym adres pacjenta i dane płatnika składek.

Rodzaje zwolnień lekarskich

Zwolnienie lekarskie można otrzymać w związku ze swoją niezdolnością do pracy z przyczyn zdrowotnych lub w związku z koniecznością sprawowania opieki nad chorym lub zdrowym dzieckiem, czy też chorym członkiem rodziny. Wyróżnić można L4 wystawiane stacjonarnie oraz zwolnienie lekarskie online. Biorąc pod uwagę wskazania lekarskie, można natomiast wyróżnić zwolnienie lekarskie „leżące” oraz „chodzące”. Symbol 1 na zwolnieniu lekarskim wskazuje, że pacjent powinien leżeć. Symbol 2 natomiast wskazuje, że dopuszczalne jest nieobciążające zdrowia przemieszczanie się (np. wyjście na spacer).

Zwolnienia lekarskie mogą zawierać również różne kody literowe – kod A, B, C, D i E. Kod A dotyczy niezdolności do pracy po przerwie mniejszej niż 60 dni, która dotyczy tej samej choroby, co przed tą przerwą. Kod B dotyczy niezdolności do pracy w ciąży. Kod C to niezdolność do pracy w związku z nadużyciem alkoholu. Kod D wskazuje na niezdolność do pracy spowodowaną gruźlicą, a kod E na niezdolność powstałą w wyniku choroby zakaźnej.

Zwolnienie lekarskie wstecz i do przodu — co warto o nich wiedzieć?

Najczęściej pacjentom wystawia się zwolnienie chorobowe z datą aktualną bądź na dzień następny. W przypadku niektórych pracowników może zajść jednak potrzeba, by wystawić zaświadczenie L4 z datą wcześniejszą. Dzieje się tak, gdy pacjent nie zgłasza się do przychodni przy pierwszych objawach choroby, tylko dopiero po czasie. Każdemu lekarzowi przysługuje prawo wystawienia zwolnienia lekarskiego do 3 dni wstecz, czyli 3 dni poprzedzających dzień konsultacji. Zwolnienie lekarskie z dłuższą datą wstecz może wystawić jedynie lekarz psychiatra w przypadku stwierdzenia, że jest to zasadne w danym przypadku.

Na ile dni jednorazowo otrzymać można L4 online?

To lekarz każdorazowo podejmuje decyzję o czasie, na jaki wystawi pacjentowi L4, w tym też zwolnienie lekarskie online. Jeśli czas otrzymanego zwolnienia będzie zbyt krótki, by pacjent wrócił do pełni sił, możliwe jest ponowne wystawienie zwolnienia lekarskiego. Maksymalnie w roku kalendarzowym można wykorzystać 182 dni zwolnienia chorobowego na siebie, z wyjątkiem ciąży i zachorowania na gruźlicę, gdy limit ten wynosi 270 dni.

Wyliczenie wynagrodzenia na zwolnieniu lekarskim

E-zwolnienie lekarskie uprawnia do pobierania za czas niezdolności do pracy świadczeń chorobowych. Wysokość świadczenia może być różna. Zazwyczaj pacjent może liczyć na zasiłek chorobowy w wysokości 80% podstawy pensji. W przypadku przebywania w szpitalu w czasie zwolnienia lekarskiego pacjent może liczyć na zasiłek chorobowy w wysokości 70% podstawy pensji. W niektórych przypadkach jednak przysługuje pacjentom świadczenie chorobowe w wysokości 100% podstawy. Dotyczy to sytuacji, gdy niezdolność do pracy związana jest z ciążą lub chorobą zawodową, a także jeśli ma związek z wypadkiem w pracy lub w drodze do pracy. Na świadczenie chorobowe w wysokości 100% podstawy mogą liczyć również osoby poddające się badaniom bądź zabiegom pobrania komórek, tkanek lub narządów.

Rodzaj umowy a zwolnienie lekarskie

Rodzaj zatrudnienia ma znaczenie, jeśli chodzi o przysługujące w związku z ubezpieczeniem chorobowym zwolnienie lekarskie i świadczenia chorobowe. Pacjenci zatrudnieni na umowę o pracę podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. Aby zyskać prawo do świadczeń chorobowych, muszą mieć nieprzerwanie opłacane składki chorobowe przez minimum 30 dni. Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą lub zatrudnione na umowę zlecenie podlegają nieobowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. Jeśli podejmą decyzję o chęci podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, muszą mieć opłacane składki minimum przez 90 dni zanim otrzymają L4 (w tym zwolnienie lekarskie online) i związane z nim świadczenie chorobowe.

Zwolnienie lekarskie online a zwolnienie stacjonarne – różnice

Zwolnienie L4 online nie różni się niczym od tego, które wystawiane jest przez lekarza w ramach wizyty stacjonarnej. L4 online to zatem również pełnoprawny dokument, który usprawiedliwia nieobecność pracownika w pracy i uprawnia go do otrzymywania świadczeń chorobowych za czas przebywania na zwolnieniu.

W obu przypadkach wystawienie e-zwolnienia jest równoznaczne z tym, że dokument cyfrowy automatycznie trafia do ZUS oraz na profil PUE ZUS pracodawcy. Nie zwalnia to jednak z obowiązku, by pracownik poinformował swojego pracodawcę o fakcie wystawienia L4 i prognozowanym czasie jego trwania. Dzięki cyfryzacji w Polsce nie ma już jednak obowiązku, by formularz zaświadczenia L4 dostarczać do pracodawców osobiście, czy też angażować w to najbliższych. Bywało to wcześniej kłopotliwe, gdy pacjent miał uciążliwe dolegliwości zdrowotne, a konieczne było na czas dostarczyć pracodawcy druk zwolnienia. Teraz wystarczy powiadomienie telefoniczne, bez potrzeby wychodzenia z domu. Inaczej wygląda sytuacja, gdy pracodawca nie posiada profilu PUE ZUS. Wówczas wciąż obowiązuje konieczność dostarczenia do zakładu pracy zaświadczenia papierowego – lekarz będzie to jednak widział w systemie już w momencie wystawienia zwolnienia.

L4 na dziecko i rodzica — jak wygląda w praktyce?

E-zwolnienie można otrzymać nie tylko na siebie, ale i na bliskich wymagających opieki. Skorzystać można z niego, jeśli rodzic objęty jest ubezpieczeniem chorobowym i nie ma w gospodarstwie domowym innej osoby, która mogłaby w tym czasie opiekę zapewnić. Skorzystać można ze zwolnienia na:

• Zdrowe dziecko do lat 8 (do 60 dni w roku kalendarzowym) – w przypadku zamknięcia placówki oświatowej, choroby niani, czy też niezdolności do opieki nad dzieckiem drugiego opiekuna, który stale się nim zajmował.
• Chore dziecko do lat 14 (do 60 dni w roku kalendarzowym).
• Chore dziecko do lat 18 z orzeczeniem o niepełnosprawności (do 30 dni w roku kalendarzowym).
• Chore dziecko powyżej lat 14 i innego członka rodziny, w tym np. małżonka, rodzica (do 14 dni w roku kalendarzowym).

Zwolnienie lekarskie w ciąży — od kiedy można je uzyskać?

Nie jest odgórnie ustalone, od którego miesiąca czy dnia ciąży można pójść na L4, gdyż każda ciąża przebiega inaczej. Są pacjentki, które niemal do rozwiązania będą czuć się na siłach, by świadczyć obowiązki zawodowe. Są i takie kobiety, którym – w związku z zagrożeniem ciąży lub nasilonymi dolegliwościami – potrzebne będzie L4 od pierwszych dni ciąży, czy też nawet przez cały czas jej trwania.

Jak otrzymać zwolnienie lekarskie poprzez konsultacje online?

Zwolnienie lekarskie otrzymać można nie tylko podczas konsultacji stacjonarnych z lekarzem. Możliwa jest również konsultacja lekarska online, której efektem, jeśli istnieć będą ku temu wskazania, będzie L4 przez Internet. Lekarze oferujący konsultacje zdalne również przeprowadzają z pacjentem wywiad lub analizują wyniki badań bądź inne dokumenty medyczne i na tej podstawie, po zapoznaniu się z potrzebnymi informacjami o stanie zdrowia pacjenta, podejmują decyzję, czy otrzymanie przez pacjenta L4 będzie uzasadnione. W razie potrzeby specjalista może pacjentowi również w czasie konsultacji zdalnej wystawić receptę, a nawet skierowanie do innych specjalistów, czy też skierowania na dodatkowe badania.

Wybierając konsultację prywatną u specjalisty, należy dopilnować jeszcze jednej kwestii, aby otrzymać zwolnienie lekarskie online. Cena konsultacji prywatnych musi być opłacona przez pacjenta, gdyż nie pokrywa jej NFZ. Podobnie jednak wygląda sytuacja, gdy pacjent decyduje się na usługi lekarzy przyjmujących prywatnie w placówkach stacjonarnych – tu również należy liczyć się koniecznością pokrycia ich wynagrodzenia. Każdorazowo płaci się jednak za prywatną konsultację u specjalisty, a nie za wystawione (bądź nie) zwolnienie lekarskie. Fakt otrzymania zapłaty za prywatną konsultację nie wiąże się zatem z automatycznym wystawieniem zwolnienia.